Jende guztiari zuzendutako hainbat gairi buruzko sei hitzaldi zientifiko programatu dira, eta barrutiko sei ikastetxetan eskainiko dira.
Jarduerak euskaraz eta gaztelaniaz izango dira, ostiral eta larunbat hauetan, arratsaldeko 18:00etatik aurrera, Deustuko Udaltegian, sarrera librearekin, baina tailerretan parte hartzeko webgunean izena eman beharko da aurretik: www.kulturabarrutik.eus
Bilboko Udalak bat egingo du aurten Ikerlarien Gau Europarraren ospakizunarekin, jende guztiari zuzendutako zientziaren hedapenerako programarekin, ostiral eta larunbat honetan, arratsaldez, Deustuko Udaltegian. Europako 300 hiri baino gehiagotan aldi berean ospatzen den ekitaldia da, herritarrei ikerketa eta horren protagonistak hurbiltzeko helburuz, euren lana, gizarteari ekartzen dizkioten onurak eta eguneroko bizitzan duten eragina ezagutu dezaten.
Jarduerak arratsaldeko 18:00etan hasiko dira, hainbat proposamenekin, horien artean planetarioa, tailerrak eta hitzaldiak, hiru saiotan, 18:00etan, 18:45ean eta 19:30ean, ostiralean zein larunbatean. Batez ere 5 eta 13 urte arteko umeentzat diseinatuta dagoen planetarioa (euskaraz), kupula puzgarria da, eta bertan gaueko eta eguneko zeruaren simulazioak eta Eguzki Sistematik eta Eguzki Sistema horretatik kanpo dauden planetetatik bidaiatzeko film inguratzaileak proiektatuko dira. Kanpoko espaziora egingo den bidaia Naiara Barrado UPV/EHUko Bilboko Ingeniaritza Eskolako Fisika Aplikatua I saileko Zientzia Planetarioen Taldeko irakasleak gidatuko du. Planetarioa bisitatzeko beharrezkoa izango da aurretik izena ematea kulturabarrutik.eus webgunearen bitartez.
Ordu berberetan, baina 5 eta 9 urte arteko umeei zuzenduta, gymkhana bat egingo da taldeka (euskaraz), eta talde bakoitzak bere elkar ulertzea, lehiatzeko gaitasuna, ondo pasatzeko gogoa eta sormena erakutsi beharko ditu. Guztira hiru erronka (jakituria, asmamena eta talentua) gainditu beharko dira lehen mailako astronautak izateko. Gymkhanan parte hartzeko beharrezkoa izango da aurretik izena ematea webgunearen bitartez: www.kulturabarrutik.eus
TAILERRAK
Autogiro izeneko ostiraleko tailerrak (9 eta 13 urte arteko umeentzat), hegal birakaria duen eta hegazkinaren eta helikopteroaren arteko hibridotzat har dezakegun aireontzi hori pixka bat hobeto ezagutzeko proposamena egingo du. Tailer horretan, partaideek euren tresnak sortuko dituzte, eta aireontziaren funtzionamenduaren printzipio teknikoa zein den ikasi ahal izango dute. Erronka, hegaldi hoberena eta luzeena lortzea izango da, Fisikaren legeak kontuan izanda. Larunbaterako programatu den “Zientziaren detektibeak” tailerrak, aurkeztuko den kasu bat, polizia zientifikoak euren ikerketetan erabiltzen dituen teknikak erabiliz argitzea proposatuko die partaideei. DNA ateratzea eta pH adierazlea lagungarriak izango dira mezu sekretua aurkitzeko, eta hori guztia Kimikari esker. Tailer biak euskaraz izango dira.
Gazteek (14 urtetik gorakoek) ere euren lekua izango dute programazioaren barruan, taldeen arteko bi erronkarekin. Ostiralean talde bakoitzak automobil bat diseinatu beharko du oinarrizko jarraibideei jarraituz, proposatutako materialak erabiliz. Ahalik eta desplazamendu handiena eta mugimendu autonomoa lortzeko euren prototipoek izan beharko dituzten formak, tamainak eta elementuak erabaki beharko dituzte. Larunbateko erronka espazioarekin egongo da erlazionatuta. Horrela, kasu honetan talde bakoitzak aerodinamikako oinarrizko kontzeptuetan oinarrituta bere espazio-ontzia diseinatu beharko du, probatzeko eta lehiaketan altuera gehiena zein espazio-ontzik lortzen duen ikusteko. Jarduera hau euskaraz eta gaztelaniaz egingo da.
HITZALDIAK
Tailerrez gain, Deustuko udaltegiak jende guztiari zuzendutako hedapen zientifikoko hiru hitzaldi jasoko ditu egunero, 18:00etan, 18:45ean eta 19:30ean. Ostiralekoak arkeologiari, minbiziaren ikerketari eta astronomiari buruzkoak izango dira, Xabier Murelaga UPV/EHUko Estratigrafia eta Paleontologia saileko irakaslearekin, Aintzane Apraiz UPV/EHUko Biologia Molekular eta Histologia saileko irakaslearekin eta Ricardo Hueso UPV/EHUko Fisika Aplikatu saileko Zientzia Planetarioen Taldeko irakaslearekin.
Larunbaterako programatu diren hitzaldiek kimikaren, matematiken eta fisikaren bitxikeriak landuko dituzte, Jon M. Matxain UPV/EHUko Zientzia eta Polimeroen Teknologia saileko Kimika Teoriko taldeko irakaslearen, Raúl Ibáñez UPV/EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Matematika saileko irakaslearen eta Aitor Bergara UPV/EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Materia Kondentsatuaren Fisika saileko irakaslearen eskutik. Hitzaldi horiek barrutiko hainbat ikastetxetan ere eskainiko dira aste honetan zehar.
Ostiralean zein larunbatean, programa familia osoari zuzendutako ikuskizun batekin amaituko da, arratsaldeko 20:15etik aurrera. “Ciencia a lo Grande” jardueran, ikus-entzuleek, aurreikusitakoaren kontra doazen eta harritu egiten duten esperimentuez gozatu ahal izango dute. Horrez gain bertara doazenek lehen pertsonan bizi ahal izango dute zientzia, proposatutako esperimentuetako batzuetan parte hartuz.
AGENDA
IRAILAK 29
18:00 – 18:30, 18:45 – 19:15, 19:30 – 20:00: Planetarioa (5-13 urte).
18:00 – 18:30, 18:45 – 19:15, 19:30 – 20:00: Gymkhana astronautak (5-9 urte)
18:00 – 18:30, 18:45 – 19:15, 19:30 – 20:00: 1. tailerra: Autogiroa. (9-13 urte)
19:00 – 20:00: 1. erronka: Bolidoen lehiaketa (14 urtetik aurrera)
18:00 – 18:30: “Bidaiatu iraganera kobazuloak ikertuz!” Xabier Murelaga. Hitzaldia (Guztientzat)
18:45 – 19:15: “Cáncer: el riesgo de vivir” Aintzane Apraiz. Hitzaldia (Guztientzat)
19:30 – 20:00: “El nuevo sistema solar” Ricardo Hueso. Hitzaldia (Guztientzat)
20:15 – 21:00: Ikuskizun zientifikoa “Ciencia a lo grande”
IRAILAK 30
18:00 – 20:00, Planetarioa (5-13 urte). 3 emanaldi, 18:00etan, 18:45ean eta 19:30ean.
18:00 – 18:30, 18:45 – 19:15, 19:30 – 20:00: Gymkhana astronautak (5-8 urte)
18:00 – 18:30, 18:45 – 19:15, 19:30 – 20:00: 2. tailerra: Zientziaren detektibeak. (9-13 urte)
19:00 – 20:00: 2. erronka: Espazio-ontzien eraikuntza (14 urtetik aurrera)
18:00 – 18:30: “Arrautzak eta su artifizialak, zerbait komunean?” Jon Mattin Matxain. Hitzaldia (Guztientzat)
18:45 – 19:15: “Los números deben estar locos” Raúl Ibáñez. Hitzaldia (Guztientzat)
19:30 – 20:00: “La luz del x.XXI” Aitor Bergara. Hitzaldia (Guztientzat)
20:15 – 21:00: Ikuskizun zientifikoa “Ciencia a lo grande”
Sarrera librea. Jarduera guztiak Deustuko Udaltegian izango dira. (Agirre Lehendakariaren etorbidea 42, Bidarte jauregia)
